Ughhh waar doe ik het allemaal nog voor?

🔁 Wat is het verschil tussen het oude en nieuwe leenstelsel?

1. Oude stelsel: basisbeurs + aanvullende beurs (tot 2015)
Als je vóór september 2015 begon met studeren, kreeg je waarschijnlijk een basisbeurs: een vast bedrag per maand dat je niet hoefde terug te betalen (tenzij je je diploma niet haalde binnen 10 jaar). Daarnaast kon je een aanvullende beurs krijgen op basis van het inkomen van je ouders. Alles daarboven was een lening.

👉 Goed nieuws voor jou als je onder dit stelsel viel: minder schuld, want je hoefde niet alles te lenen. En: je mocht 15 jaar doen over het terugbetalen.

2. Nieuwe leenstelsel (vanaf 2015 t/m 2023) ook wel 'het schuldenstelsel' genoemd...💩💩💩🤢🤮
In dit stelsel verviel de basisbeurs. Je moest bijna alles lenen, ook je levensonderhoud. Alleen als je ouders weinig verdienden, kreeg je soms een aanvullende beurs (die kon worden kwijtgescholden als je je diploma haalde).

👉 Wat dit betekende: je liep al snel tienduizenden euro's schuld op. Jongeren uit deze periode zitten nu vaak met €30.000 tot €60.000 studieschuld.

Een klein voordeel was dat je 35 jaar kreeg om het terug te betalen, en dat je maandbedrag inkomensafhankelijk was (op basis van draagkracht). Maar voor velen voelde het als een molensteen om de nek.

3. Herinvoering basisbeurs (vanaf studiejaar 2023-2024)💩😺
Vanaf het studiejaar 2023/2024 is de basisbeurs weer terug, al is deze lager dan vóór 2015. Studenten krijgen weer een vast bedrag per maand, en kunnen daarnaast lenen als dat nodig is.

👉 Als jij vanaf 2023 studeert, hoef je dus minder te lenen. En als je in de schuldenstelsel-jaren zat? Dan krijg je misschien een compensatie van maximaal €1.436 als tegemoetkoming (maar dat stelt helaas weinig voor tegenover een schuld van €40.000).

❤️ Je bent niet gek als je het zwaar hebt!

Het is menselijk om je verloren te voelen in dit systeem. Je hebt misschien het gevoel dat je iets fout hebt gedaan, maar dat is niet waar. De spelregels zijn veranderd terwijl jij al meedeed. En toch: je kunt altijd opnieuw beginnen. Door grip te krijgen op je situatie, door hulp te zoeken, door nieuwe kansen (misschien zelfs in het buitenland) te verkennen. Er is een weg vooruit, zelfs als die nu niet zichtbaar lijkt.

Inkomensafhankelijk betalen: betaal wat je kunt.

Een heel belangrijk voordeel is dat DUO kijkt naar wat jij (en je eventuele partner) verdient. Je maandbedrag wordt inkomensafhankelijk berekend. Dat betekent dat je als je nu weinig verdient vaak maar een heel klein bedrag per maand betaalt, of soms zelfs €0. DUO noemt dit draagkracht: op basis van je inkomen en leningsduur berekenen zij een passend maandbedrag. Daardoor zul je niet terugbetalen wat je niet kunt missen. In de praktijk is het zo dat je (minimaal) een paar procent van je inkomen betaalt en dat loopt mee met je salaris. Het mooie is: je mag altijd méér betalen als je dat wilt. Als je in de aanloopfase al wat kunt aflossen, verlaagt dat later je schuld aanzienlijk. En met de DUO rekenhulp kun je zelf alvast berekenen hoe hoog je maandbedrag wordt en welke extra betalingen voordelig zijn. Zo behoud je het overzicht en weet je precies waar je aan toe bent, in plaats van steeds maar te gissen.

Vraag (desnoods een tijdelijke) rente-uitstel of pauze aan.

DUO rekent rente (nu ±2,56% bij het nieuwe stelsel), maar in bepaalde situaties kun je vragen om een pauze in je aflossing. Tijdens zo'n aflosvrije periode blijft de rente doorlopen, maar je betaalt tijdelijk niets. Dat kan even adempauze geven als je het psychisch of financieel zwaar hebt.

Let op: rente uitstellen kun je niet letterlijk, maar je kunt ertegen opboksen door bijvoorbeeld tijdens je aanloopfase wél alvast wat af te lossen dan bouw je minder rente op.

💸 Budgetteren en slimme aflostips

Misschien voelt het alsof je geen euro kunt missen, maar juist met kleine, bewuste keuzes kun je al verschil maken. Hieronder vind je praktische tips om je studieschuld sneller (of rustiger) af te lossen, zónder jezelf uit te putten:

1. Maak een budget dat werkt voor jou

Niet zo'n strak Excel-bestand dat je na een week alweer vergeet, maar een realistisch overzicht van wat er inkomt en uitgaat. Focus op:

• Vaste lasten (huur, zorg, ov)

• Variabele uitgaven (boodschappen, kleding, uitgaan)

• Overzicht van schulden (DUO, eventueel andere)

Gebruik gratis tools zoals KijkVooruit.nl, NIBUD’s Persoonlijk Budgetadvies, of de Excel-begroting van DUO. Als je weet wat je uitgeeft, zie je ook wat je overhoudt al is het maar een paar tientjes per maand. Die kun je bewust inzetten voor aflossing of sparen.

Tijdelijke regelingen: minder betalen of stopzetten.

Merkt je dat het nu écht even niet lukt? Of ben je net in een nare burn-out beland? Gelukkig kun je bij DUO aangeven dat je (tijdelijk) minder wilt betalen. Je kunt je maandbedrag laten verlagen (omdat DUO naar je actuele inkomen kijkt, gebeurt dit vaak automatisch, maar je kunt het ook zelf aanvragen). Heb je nu (tijdelijk) geen inkomen? Dan kun je een aflosvrije periode aanvragen: DUO zet je aflossing dan helemaal stop voor maximaal één jaar. Je schuld blijft wel bestaan (de rente loopt door), maar je mag even op adem komen zonder boete of extra geklaag. Dit is géén schande: miljoenen jongeren gingen je voor en vroegen ook gerust een pauze aan toen het even niet meer ging. Ook als je partner minder verdient of je inkomen daalt, kun je DUO vragen je ‘peiljaar’ te verleggen naar een recent lager inkomen. Op die manier betaal je minder zodra je financiële situatie echt verandert. Kortom: er is áltijd een stukje lucht. Loop je zelfs achter met betalen? Zoek dan hulp via schuldhulpverlening of neem contact op met DUO om voordat het uit de hand loopt een passende betalingsregeling te treffen.

Herzien aflosplan: pas je maandbedrag aan

Verdien je nu meer of minder dan eerst? Dan kun je via Mijn DUO je aflosplan herzien. Je kunt:

• Een hoger bedrag kiezen (om sneller af te lossen)

• Of een lager bedrag laten berekenen (als je inkomen is gedaald)

DUO kijkt naar je draagkracht, dus wat jij doet maakt verschil. En: je kunt dit jaarlijks bijstellen. Zo blijft je afbetaling in balans met je leven.

Bron: duo.nl

🌍 Werken in het buitenland om je studieschuld sneller af te lossen

Voel je je vastgelopen in Nederland? Torenhoge huren, lage lonen, en een studieschuld die als een grijze wolk boven je hoofd hangt? Dan is het misschien tijd om je blik letterlijk te verruimen. Werken in het buitenland is voor steeds meer jongeren geen ontsnapping, maar een slimme strategie om hun leven (en financiën) opnieuw vorm te geven. Het klinkt misschien spannend, maar het kan hét verschil maken. Hier lees je waarom:

Misschien voel je je in Nederland gevangen tussen torenhoge huren en lage starterslonen. Overweeg dan eens om in het buitenland aan de slag te gaan.

1. Hogere salarissen in bepaalde sectoren (zoals tech en zorg)

In landen als Duitsland, Zweden, Ierland of Zwitserland liggen de lonen in de tech, zorg of finance sector vaak een stuk hoger dan in Nederland – soms tot 30 à 50%. Denk aan:

• Softwaredevelopers die in Berlijn of Dublin €3.500–€5.000 netto verdienen, terwijl dat in Nederland vaak €2.800 is.

• Verpleegkundigen of verzorgenden die in Scandinavië meer verdienen én vaak gratis huisvesting krijgen.

• Digital nomads die in lagekostenlanden wonen maar voor bedrijven in West-Europa werken.

Meer salaris betekent niet alleen meer ruimte om te leven, maar ook meer ruimte om te sparen of extra af te lossen op je studieschuld.

2. Lagere kosten – slimmer wonen

In veel landen zijn de woonlasten een stuk lager dan in grote Nederlandse steden. Denk aan:

• Een studio in Lissabon voor €700, waar je in Utrecht €1.600 betaalt

• Wonen op het platteland van Duitsland, maar werken in een goedbetaalde stad

• Landen als Polen, Hongarije of Portugal: lagere boodschappenprijzen, goedkoper vervoer

Stel je eens voor: je woont voor de helft van wat je nu betaalt en houdt per maand €500 over. Dat is geen droom dat is realistisch. En dat verschil kun jij gebruiken om af te lossen zonder je comfort op te geven.

3. Belastingvoordelen en speciale regelingen

Sommige landen bieden belastingkortingen voor kennismigranten of hoogopgeleide jongeren. In Zweden, bijvoorbeeld, kun je als specialist tijdelijk profiteren van belastingverlaging. In Duitsland kun je via een lokale steuerberater zorgen dat je netto meer overhoudt. En werk je tijdelijk in Dubai, Singapore of een belastingvrij land? Dan houd je al helemaal veel meer geld over.

Let op: dit zijn geen trucs, maar legale voordelen. Als je dit slim aanpakt (met goede voorlichting en advies), kun je sneller aflossen én sparen. En het mooiste? Je hoeft je studieschuld in het buitenland niet ineens af te lossen: je kunt gewoon doorgaan met maandelijkse betaling vanuit een buitenlandse bankrekening .

4. Studieschuld en DUO in het buitenland

Veel mensen denken dat je "weg moet vluchten" voor je schuld, maar dat is niet nodig en ook niet slim. Als je verhuist naar het buitenland, kun je DUO gewoon laten weten waar je woont. Je kunt:

• Aflossen via automatische incasso (binnen SEPA-landen)

• Jaarbetalingen doen of zelf overboeken (buiten Europa)

Ook vanuit het buitenland kijkt DUO naar je draagkracht. Dus: verdien je even minder? Dan betaal je minder. Verdien je meer? Dan los je sneller af maar op jouw tempo.

✨ Tip: zoek gericht op landen en vacatures via werkvindeninhetbuitenland.nl

Op werkvindeninhetbuitenland.nl-vacatures vind je alles wat je nodig hebt: vacatures, landeninformatie, belastingregels en ervaringen van andere jongeren. Geen gladde verkooppraat, maar echte verhalen van mensen zoals jij. Soms is er maar één klik nodig om een heel nieuw hoofdstuk te beginnen.

💡 Tips om je maandlasten te verlagen (zonder jezelf uit te hollen)

Als alles al duur is, voelt besparen soms als nóg een extra last. Maar er zijn manieren om slimmer te leven zónder dat je op alles hoeft in te leveren. Geen moraalverhaal, maar handvatten die je lucht en ruimte geven. Hier komen ze:

1. Check of je (meer) zorgtoeslag kunt krijgen

Veel jongeren lopen honderden euro’s per jaar mis, simpelweg omdat ze hun toeslagen niet goed hebben aangepast. Ga naar mijntoeslagen.nl en check:

• Of je recht hebt op zorgtoeslag (max. ± €127 per maand in 2025)

• Of je toeslag klopt met je actuele inkomen (ook bij parttime of flexwerk)

Zelfs als je denkt dat je 'teveel verdient': check het. Want bij bijbaantjes of onregelmatig werk wordt je toetsingsinkomen vaak onderschat.

2. Kijk kritisch naar je vaste lasten

Je vaste lasten zijn vaak je grootste struikelblok, maar ook je grootste winstpakker. Denk aan:

• Telefoonabonnement: stap over naar sim-only of prepaid → bespaar €15–€30 p/m

• Internet/tv: heb je echt dat dure pakket nodig?

• Streamingdiensten: deel met huisgenoten of kies voor een ‘pauze’ → Netflix, Spotify, Videoland: samen al snel €50 p/m

👉 Pro tip: zet een maand lang alle automatische incasso’s op een rijtje en kijk: Wat gebruik ik echt? Wat geeft me energie? De rest mag weg of omlaag.

3. Slim energie besparen = geld terug in je zak

Je hoeft geen kou te lijden om te besparen. Kleine aanpassingen helpen écht:

• Gebruik een stekkerdoos met schakelaar: scheelt sluipverbruik

• Douche 1 minuut korter per dag → bespaart ± €60 per jaar

• Zet je verwarming 1 graad lager en trek een trui aan: scheelt tot €200 per jaar

Tip: Check of je in aanmerking komt voor een energietoeslag (voor mensen met laag inkomen). Sommige gemeenten geven zelfs gratis energiebesparende producten (zoals ledlampen of radiatorfolie).

🌱 Vergeet dit niet: besparen is geen falen

Je leeft niet ‘te duur’ je leeft in een systeem waarin veel dingen buiten proportie zijn. Door bewust te besparen kies je niet voor schaarste, maar voor regie. Je neemt je leven stap voor stap terug in handen, op jouw tempo.

Even tijd voor jezelf: dat creëert ruimte in jouw hoofd.

Neem de tijd om stap voor stap orde op zaken te stellen.

Open bijvoorbeeld nu je laptop en bekijk Mijn DUO: log in en check je huidige maandbedrag. Heb je inzicht in je huidige aflosregeling? Zo niet, maak dat het eerste doel. Vervolgens kun je plannen: wil je deze maand wat extra aflossen? Ga je binnenkort een aflosvrije periode aanvragen? Elk stapje in kaart brengen helpt om weer grip te krijgen op de situatie. Denk aan kleine winstpunten: een baan vinden met een paar honderd euro meer salaris, een kamer met iets lagere huur, of die freelance-klus oppakken voor de extra aflossing. Al die stapjes samen zorgen er uiteindelijk voor dat je niet alleen die studieschuld aflost, maar er sterker uitkomt.